» کتاب دلواپسی

این کتاب شامل قطعه‌های مختلفی است که در کنار همدیگر گرد آمده‌اند. داستان جمع کردن این قطعه‌ها خود ماجرایی طولانی است که در مقدمه کتاب آمده است. این کتاب که بیشتر از ۳۰۰ قطعه کوچک و بزرگ را شامل می‌شود تاملات فلسفی فرناندو پسوا درباره موضوعات مختلف است که عموما رنج هستی‌گرایانه، انسان اخلاق‌گرا، پیدایش انسان، مشاهده کردن، مفهوم زندگی و… است.

تاریکی و فضای سنگین نوشته‌های کتاب در بیشتر قطعه‌ها دیده می‌شود در حدی که آن را از آثار بورخس سنگین‌تر می‌دانند. «اندوه هستی» نیز که دغدغه نویسنده نیز می‌باشد همواره به مخاطب منتقل می‌شود. در مقدمه کتاب در این باره آمده است:

هیچ خواننده‌ای نمی‌تواند از تاثیر اندوه عمیقی که از این اثر به طور مجرد سر برمی‌کشد دور بماند. این اندوه هستی است که نه امیدوار است و نه انتظاری دارد، و تمام موارد با فضای رویدادهای جهان بیرون همچون درخشش خورشید و وزش باد، خود را از درون سازگار می‌نماید و با طنز لطیف نویسنده اعتدال می‌یابد